تحلیل دیلیمیل از کشوری که تاریخ، طبیعت و مهماننوازی را در هم آمیخته است. در سالهای اخیر، گرجستان بهعنوان یکی از شگفتانگیزترین، اما کمتر دیدهشدهترین مقاصد گردشگری اروپا، نگاه رسانههای جهانی را به خود جلب کرده است. مجله مشهور بریتانیایی دیلیمیل در گزارشی مفصل با عنوان «گرجستان، یک گوهر مخفی است!» این کشور کوچک اما پرماجرا را در مرکز توجه قرار داده و تلاش کرده تا جذابیتهای تاریخی، فرهنگی و گردشگری آن را به خوانندگان معرفی کند.
نویسنده این گزارش، هوگو براون، که مدتی را در گرجستان سپری کرده، کشور را «قلعهای پیشین از دوران شوروی که اکنون به مقصدی آسان، امن و جذاب برای دوستداران تاریخ، طبیعتگردان و مشتاقان فرهنگ» تبدیل شده است، توصیف میکند. گزارش او نهتنها به زیباییهای آشکار گرجستان میپردازد، بلکه ریشههای فرهنگی عمیق و مسیر سخت تاریخی این کشور را نیز برجسته میکند.
دیلی میل گرجستان
دیلیمیل در گزارش تازه خود، گرجستان را «یک گوهر پنهان برای توریستها» توصیف کرده و به ترکیب جذاب تاریخ، طبیعت و فرهنگ این کشور پرداخته است. این رسانه تأکید میکند که مهماننوازی مردم، امنیت، غذاهای محلی و تاکستانهای باستانی گرجستان، آن را به مقصدی متفاوت و در حال رشد تبدیل کرده است. همچنین دیلیمیل گرجستان را کشوری میداند که میان گذشته شوروی و آینده اروپایی ایستاده و امروز بیش از هر زمان دیگری ارزش دیدن دارد.
دیلی میل گرجستان
روحیهای که در برابر تاریخ ایستاد
براون به نقل از جان اشتاینبک، نویسنده نامدار آمریکایی، که در سال ۱۹۴۸ همراه با عکاس جنگ روبرت کاپا به گرجستان سفر کرده بود، یادآوری میکند:
«مردم گرجستان روحیهای دارند که نمیتوان آن را نادیده گرفت.»
این جمله، که دههها پیش ثبت شده است، امروز نیز همچنان توصیفی دقیق از هویت گرجستانیها به شمار میرود—ملتی که در طول تاریخ بارها تحت هجوم قدرتهای بزرگ قرار گرفته است.
در دورههای مختلف، روسها، ترکها، ایرانیان و مغولها هر یک نقش مهمی در سرنوشت این منطقه ایفا کردهاند. گرجستان بارها سقوط کرد، تقسیم شد، اشغال شد، اما همیشه دوباره برخاست. همین روحیه است که امروزه نیز در خیابانها، کافهها، جشنها، و زندگی روزمره مردم به روشنی دیده میشود.
از استقلال تا چالشهای سیاسی مدرن
گزارش دیلیمیل یادآور میشود که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، گرجستان استقلال خود را بازیافت، اما روابط با روسیه همچنان یکی از مهمترین چالشهای این کشور بوده است.
براون مینویسد:
«اگرچه ولادیمیر پوتین در گرجستان محبوب نیست، اما از زمان جنگ سال ۲۰۰۸ درگیری جدیدی میان دو کشور رخ نداده است.»
این اشاره، اهمیت ثبات نسبی فعلی گرجستان را نشان میدهد، ثباتی که بخش بزرگی از جذابیت گردشگری این کشور را تشکیل میدهد. در حال حاضر، قدرت سیاسی در اختیار حزب رؤیای گرجستان است؛ حزبی میانهرو که توسط رئیسجمهور و نخستوزیر هدایت میشود. در مقابل، بخش بزرگی از نسل جوان گرجستان مشتاق پیوستن کشورشان به اتحادیه اروپا هستند و امید دارند آیندهای غربگرا و آزاد برای گرجستان رقم بخورد.
تضاد میان گذشتهی شوروی، پیچیدگیهای سیاسی امروز و امید به آینده اروپایی، فضایی منحصربهفرد ایجاد کرده که توجه بسیاری از تحلیلگران سیاسی و گردشگران را جذب کرده است.
مهماننوازی گرجی؛ سنتی که زندگی روزمره را معنا میکند
براون، همانند بسیاری از سفرنامهنویسان، بر یک ویژگی مشترک در روایتها از گرجستان تأکید میکند: مهماننوازی بیحد و مرز.
در گزارش آمده است:
«اگر در خیابانهای تفلیس گم شوید، احتمال دارد راننده تاکسی بدون دریافت کرایه شما را به مقصد برساند. یا در رستورانی کوچک، میز کناری ناگهان شروع به خواندن یک ترانه محلی کنند.»
این مهماننوازی، که در فرهنگ گرجستان به شکل مراسمی به نام سوپرا (宴 مهمانی سنتی) نمود مییابد، بخشی جداییناپذیر از هویت این مردم است. در سوپرا، میزبان به شکل رسمی مسئولیت شادی مهمانان را بر عهده دارد و تلاش میکند سفرهای رنگارنگ از غذاها و نوشیدنیهای سنتی را پیش روی آنان قرار دهد.
براون مینویسد:
«لیوان شما همیشه یا پر از شراب خانگی است یا وُدکای قوی تولیدشده از انگور.»
این توصیف تنها یک جزئیات ساده نیست؛ گرجستان یکی از قدیمیترین مراکز تولید شراب در جهان است، با سابقهای حدود ۸۰۰۰ سال که در کاوشهای باستانشناسی نیز تأیید شده است.
مهمان نوازی گرجی
تجربهای از گذشته تا امروز: بازدید از کاخ تاریخی تسیناندالی
یکی از بخشهای مهم گزارش دیلیمیل اشاره به کاخ تسیناندالی در منطقه شرابخیز کاختی است؛ منطقهای که حدود یکونیم ساعت با تفلیس فاصله دارد و یکی از زیباترین و حاصلخیزترین مناطق کشور است.
این ملک قرن هفدهمی در دوران بلشویکها—که به خانههای اشرافی، اشیای لوکس و هنر اشرافزادگان علاقهای نداشتند—تقریباً نابود شد، اما به شکل شگفتانگیزی از تخریب گسترده جان سالم به در برد.
کاخ تسیناندالی بعدها توسط شاهزاده الکساندر چاوچاوادزه—سرباز، شاعر، نویسنده و یکی از مهمترین چهرههای فرهنگی گرجستان—در سال ۱۸۳۵ مرمت شد. چاوچاوادزه نقش مهمی در رسمیکردن صنعت شرابسازی مدرن در گرجستان داشت.
براون تأکید میکند:
«اینجا همان جایی است که فرآیند ۸۰۰۰ ساله ساخت شراب گرجی رسمیت یافت.»
امروز این مجموعه بهعنوان موزه ملی تسیناندالی فعالیت میکند و تاکستانهای آن با ۱۱ گونه انگور بومی گرجی، سالانه حدود ۱۵۰ هزار بطری شراب تولید میکنند.
نکته قابلتوجه برای گردشگران این است که در نزدیکی کاخ، هتل مدرن و لوکس Radisson Collection با ۱۴۱ اتاق افتتاح شده که چشمانداز تمام اتاقهایش رو به تاکستانها است—نمایی که به گفته نویسنده «یکی از رؤیاییترین مناظر روستایی گرجستان» محسوب میشود.
زیباییهای بیپایان؛ از تفلیس تا کوههای قفقاز
دیلیمیل در ادامه گزارش خود چند مقصد گردشگری را برای مسافران پیشنهاد میکند:
۱. تفلیس؛ شهری میان سنت و مدرنیته
پایتخت گرجستان یکی از قدیمیترین شهرهای منطقه است که در تقاطع مسیرهای تجاری مهم، از جمله جاده ابریشم، قرار داشته. بافت تاریخی شامل کلیساهای کهن، حمامهای گوگردی، قلعه ناریکالا و خیابانهای سنگفرششده، در کنار معماری مدرن و کافههای پرشور، تفلیس را به شهری با هویت منحصربهفرد تبدیل میکند.
۲. مسختا؛ پایتخت پیشین و مرکز معنویت
در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده و برخی از مقدسترین اماکن مذهبی گرجستان، از جمله کلیسای «سوتیتسخوی» در این شهر قرار دارد.
۳. استپانتسمیندا (قازبگی)؛ نماد قفقاز
شهری در میان کوههای بلند قفقاز، با کلیسای مشهور جرگتی که بر فراز صخرهای بلند قرار گرفته و یکی از نمادهای اصلی گردشگری گرجستان است.
۴. ژوتا؛ مناسب برای عاشقان طبیعت بکر
منطقهای کوهستانی با مسیرهای پیادهروی خیرهکننده، درههای پهناور و مجموعههای اقامتی کوچک اما جذاب.
۵. کوتایسی؛ قدیمیتر از رم
یکی از قدیمیترین شهرهای جهان، با کلیساهای باستانی و طبیعتی سرسبز. همچنین نقطه دسترسی به غار پرومتئوس و دره اوکاتسه.
چرا گرجستان همچنان «گوهر پنهان» باقی مانده است؟
با وجود رشد گردشگری در سالهای اخیر، گرجستان هنوز به اندازه کشورهای اروپایی غربی مورد توجه عمومی قرار ندارد. این موضوع دلایلی دارد:
۱. بازاریابی بینالمللی محدود
در مقایسه با کشورهایی مانند ترکیه یا یونان، گرجستان بودجه کمتری برای تبلیغات جهانی دارد.
۲. فاصله ذهنی، نه جغرافیایی
گرچه از لندن تا تفلیس تنها حدود پنج ساعت پرواز فاصله است، بسیاری غربیها هنوز قفقاز را منطقهای ناشناخته تلقی میکنند.
۳. برداشتهای سیاسی
روابط پرتنش با روسیه باعث شده برخی گردشگران نسبت به امنیت سفر مردد باشند؛ اما واقعیت این است که گرجستان طی سالهای اخیر یکی از امنترین کشورهای منطقه بوده است.
۴. جذابیت برای مسافران «کشفکننده»
برخی گردشگران با تجربه ترجیح میدهند مقاصد کمتر شناختهشده را تجربه کنند—و گرجستان دقیقاً چنین فضایی را ارائه میدهد.
ترکیبی از شرق و غرب؛ هویت فرهنگی منحصربهفرد
گرجستان پل میان دو جهان است:
-
غرب اروپا و ارزشهای آن
-
شرق آسیایی و سنتهای عمیق آن
این ترکیب در موسیقی چندصدایی گرجی، در غذاهای محلی مانند خاچاپوری و خینکالی، در معماری کلیساهای سنگی، و حتی در زندگی شبانه پرجنبوجوش تفلیس به خوبی دیده میشود.
تاریخ این کشور مملو از جنگها، اشغالها و مبارزه برای استقلال بوده، اما در کنار آن فرهنگ ادبیات، هنر و موسیقی نیز همواره در این سرزمین رشد کرده است. به همین دلیل، براون در گزارش خود گرجستان را کشوری معرفی میکند که «در هر گوشه آن داستانی نهفته است.»
نقش گردشگری در اقتصاد رو به رشد گرجستان
گردشگری در سالهای اخیر یکی از ستونهای اصلی اقتصاد این کشور شده است. طبق آخرین آمارهای رسمی، گرجستان سالانه میلیونها گردشگر جذب میکند و سهم صنعت توریسم در تولید ناخالص داخلی به شکل قابلتوجهی افزایش یافته است.
از قفقاز تا سواحل دریای سیاه، از روستاهای شرابخیز کاختی تا کوهستانهای میستیا، این کشور ظرفیتهای بسیار گستردهای برای توسعه گردشگری پایدار دارد.
جمعبندی
گزارش دیلیمیل تلاش میکند تصویری جامعتر از گرجستان ارائه کند—کشوری کوچک با تاریخی عظیم، فرهنگی غنی و طبیعتی چشمگیر.
از مهماننوازی کمنظیر مردم گرفته تا تاکستانهایی که تاریخ هزارهای دارند، از شهرهای باستانی تا پایتختی زنده و پویا، گرجستان تجربهای است که هر مسافر کنجکاو باید آن را در فهرست خود قرار دهد.
براون در پایان گزارش خود اشاره میکند که گرجستان «شاید هنوز به اندازه مقاصد کلاسیک اروپا شناختهشده نباشد، اما همین ناشناختگی بخشی از جذابیت آن است.»
کشوری که میان روسیه و ترکیه قرار گرفته، اما هویت مستقل خود را با قدرت حفظ کرده است. جایی که گذشته و آینده در کنار هم تنفس میکنند و هر مسافر را با داستانها، طعمها و چشماندازهایش غافلگیر میکند.
گرجستان، واقعاً گوهری پنهان در دل قفقاز است—و شاید زمان آن رسیده که این گوهر را بیشتر بشناسیم.
