بر اساس تازهترین دادههای دفتر ملی آمار گرجستان (Geostat)، وضعیت اشتغال در این کشور در سهماهه سوم سال ۲۰۱۹ با رشد قابلتوجهی همراه بوده است. طبق این آمار، تعداد افراد شاغل به ۶۹۶ هزار نفر رسیده که نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۸ افزایش ۴.۶ درصدی را نشان میدهد. این آمار نهتنها از رشد اقتصادی گرجستان حکایت دارد، بلکه روند بهبود بازار کار و توسعه بخشهای خدماتی، صنعتی و تجاری این کشور را نیز تأیید میکند.
ترکیب جنسیتی نیروی کار
از مجموع افراد شاغل در سهماهه سوم سال ۲۰۱۹، ۵۹.۱ درصد مردان و ۴۰.۹ درصد زنان بودند. با وجود آنکه سهم مردان همچنان بیشتر است، رشد مشارکت زنان در بازار کار نسبت به سالهای گذشته نشاندهنده حرکت تدریجی گرجستان به سوی برابری جنسیتی در فرصتهای شغلی است. به گفته کارشناسان اقتصادی، افزایش فعالیت زنان در بخشهای خدمات اجتماعی، آموزش و بهداشت از عوامل کلیدی این تغییر به شمار میرود.
تمرکز اشتغال در تفلیس
بیشترین تمرکز اشتغال در پایتخت گرجستان، تفلیس، مشاهده میشود؛ شهری که با در اختیار داشتن ۶۴.۱ درصد از کل مشاغل کشور، موتور محرک اقتصادی گرجستان محسوب میشود. پس از تفلیس، مناطق آدجارا (۹.۷ درصد)، کومو کارتلی (۶.۸ درصد)، ایمرتی (۵.۶ درصد) و سامگرلو – زمو سوانتی (۳.۸ درصد) در رتبههای بعدی قرار دارند.
رشد اشتغال در تفلیس ارتباط مستقیم با تمرکز شرکتهای بزرگ، مؤسسات مالی و فعالیتهای تجاری بینالمللی در این شهر دارد. در مقابل، مناطق غربی و شمالی کشور همچنان با چالش کمبود فرصتهای شغلی و نیاز به سرمایهگذاری روبهرو هستند.
ساختار بنگاههای اقتصادی
دادههای Geostat نشان میدهد که بیشتر نیروی کار گرجستان در کسبوکارهای کوچک مشغول به فعالیت هستند. حدود ۴۱.۵ درصد از کل کارکنان در بنگاههای کوچک، ۳۶.۳ درصد در شرکتهای بزرگ و ۲۲.۲ درصد در بنگاههای متوسط کار میکنند.
به باور تحلیلگران، این توزیع نشاندهنده نقش مهم کسبوکارهای کوچک و متوسط (SMEs) در ساختار اقتصادی گرجستان است؛ بخشهایی که اغلب توسط کارآفرینان محلی اداره میشوند و سهم قابلتوجهی در رشد اقتصادی و اشتغالزایی دارند.
بخشهای پیشرو در اشتغال
در میان بخشهای مختلف اقتصادی، تجارت با سهم ۲۶.۲ درصدی در صدر قرار دارد و بیشترین تعداد استخدامها را در سهماهه سوم سال ۲۰۱۹ به خود اختصاص داده است. پس از آن، بخشهای تولید صنعتی (۱۰.۳ درصد) و ساختمانسازی (۱۰.۳ درصد) در رتبههای بعدی قرار دارند.
علاوه بر این، حوزههای بهداشت و خدمات اجتماعی (۱۰.۳ درصد)، حملونقل و ذخیرهسازی (۸.۱ درصد) و خدمات اقامت و غذا (۵.۸ درصد) نیز سهم چشمگیری از اشتغال کشور را به خود اختصاص دادهاند.
به گفته کارشناسان، گسترش فعالیتهای ساختمانی و افزایش سرمایهگذاری خارجی در پروژههای زیرساختی از جمله عوامل کلیدی در رشد فرصتهای شغلی این بخشها بوده است.
میانگین حقوق و دستمزد
طبق گزارش Geostat، میانگین حقوق ماهیانه در بخش تجاری گرجستان در سهماهه سوم سال ۲۰۱۹ حدود ۱۳۱۶.۲ لاری (معادل ۴۴۴.۳ دلار یا ۴۰۱.۳ یورو) بوده است. این رقم نسبت به سال پیش از آن، ۱۲۹.۵ لاری افزایش نشان میدهد.
بررسی جزئیات این آمار نشان میدهد که شکاف درآمدی میان زنان و مردان همچنان قابلتوجه است. میانگین حقوق زنان در این دوره ۹۷۹.۸ لاری (۳۳۰.۷ دلار) گزارش شده که نسبت به سال قبل حدود ۸۷.۲ لاری افزایش یافته است، اما همچنان کمتر از میانگین درآمد مردان است.
اقتصاددانان این اختلاف را ناشی از تمرکز زنان در مشاغل خدماتی با درآمد متوسط و حضور کمتر در حوزههای فنی و مدیریتی میدانند. با این حال، دولت گرجستان در سالهای اخیر طرحهایی را برای تقویت حضور زنان در بازار کار و ارتقای سطح دستمزد آنان اجرا کرده است.
مقایسه حقوق بر اساس اندازه بنگاهها
میانگین حقوق ماهیانه در گرجستان بر اساس اندازه بنگاه اقتصادی متفاوت است:
-
شرکتهای بزرگ: ۱,۲۸۱.۱ لاری (۴۳۲.۴ دلار)
-
شرکتهای متوسط: ۱,۴۶۳.۶ لاری (۴۹۴ دلار)
-
کسبوکارهای کوچک: ۱,۲۶۰.۲ لاری (۴۲۵.۴ دلار)
در حالی که شرکتهای متوسط بیشترین میانگین حقوق را پرداخت میکنند، شرکتهای بزرگ از نظر ثبات شغلی و مزایای جانبی جایگاه بهتری دارند. در مقابل، مشاغل کوچک معمولاً حقوق پایینتری ارائه میدهند اما فرصتهای بیشتری برای کارآفرینی و انعطاف شغلی فراهم میکنند.
رشد گردش مالی و تولید در بخش تجارت
در کنار افزایش اشتغال، بخش تجارت گرجستان نیز در سهماهه سوم سال ۲۰۱۹ عملکردی چشمگیر داشته است. گردش مالی کل این بخش به ۲۹ میلیارد لاری (معادل ۹.۸ میلیارد دلار یا ۸.۸ میلیارد یورو) رسید که نسبت به سال گذشته ۳۳ درصد رشد داشته است.
همچنین، ارزش تولید ایجادشده توسط این بخش به ۱۲.۸ میلیارد لاری (۴.۳ میلیارد دلار) افزایش یافت.
در میان اندازههای مختلف بنگاهها، شرکتهای بزرگ با سهم ۵۱.۹ درصدی از کل گردش مالی در صدر قرار دارند. پس از آن، کسبوکارهای کوچک (۲۸.۲ درصد) و متوسط (۱۹.۹ درصد) قرار گرفتهاند.
با این حال، از نظر ارزش تولید، شکاف میان بنگاههای بزرگ و کوچک کمتر است. شرکتهای بزرگ ۳۸.۲ درصد از ارزش تولید را تشکیل میدهند، در حالی که کسبوکارهای کوچک ۳۸.۱ درصد و شرکتهای متوسط ۲۳.۷ درصد از این رقم را به خود اختصاص دادهاند.
تحلیل اقتصادی و چشمانداز آینده
تحلیلگران اقتصادی معتقدند که رشد اشتغال و افزایش حقوق در سال ۲۰۱۹ نشاندهنده بهبود فضای کسبوکار در گرجستان است. سیاستهای دولت در زمینه جذب سرمایهگذاری خارجی، کاهش مالیات بر کسبوکارهای کوچک و توسعه زیرساختهای حملونقل از جمله عواملی بوده که به رونق اقتصادی این کشور کمک کرده است.
در همین حال، کارشناسان هشدار میدهند که تداوم این رشد نیازمند تمرکز بیشتر بر آموزش مهارتهای فنی، کاهش نرخ بیکاری جوانان و حمایت از نوآوری در صنایع کوچک است.
