سفارت ایالات متحده در گرجستان اعلام کرد که سناتور جین شاهین، عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنا و رئیس کمیته فرعی اتحادیه اروپا و همکاری امنیت منطقهای در کمیته روابط خارجی سنا (SFRC)، به همراه سناتور راب پورتمن به تفلیس سفر کردهاند. هدف اصلی این سفر، تقویت همکاریهای دوجانبه و بررسی روند اجرای اصلاحات دموکراتیک در گرجستان عنوان شده است. این دو سناتور در جریان سفر خود با نخستوزیر ایراکلی گاریباشویلی، وزیر امور خارجه دیوید زالکالیانی، اعضای پارلمان و نمایندگان جامعه مدنی دیدار و گفتگو کردند.
محور اصلی سفر: توافق ۱۹ آوریل و آینده دموکراسی در گرجستان
گفتوگوهای سناتورها با مقامهای گرجی بر چگونگی اجرای توافقنامه ۱۹ آوریل متمرکز بود؛ توافقی که با میانجیگری اتحادیه اروپا میان دولت و احزاب مخالف در گرجستان امضا شد و هدف آن کاهش تنشهای سیاسی داخلی و ایجاد بستر مناسب برای اصلاحات سیاسی و تقویت نهادهای دموکراتیک است.
این توافق پس از بحران انتخاباتی سال ۲۰۲۰ در گرجستان حاصل شد؛ انتخاباتی که اعتراضات گستردهای را به دنبال داشت و مخالفان، دولت را به تقلب متهم کردند. در نتیجه، پارلمان برای مدتها با بحران مشروعیت و عدم حضور بخشی از نمایندگان مخالف روبهرو بود. توافق ۱۹ آوریل تلاش کرد تا این بنبست سیاسی را بشکند و مسیر اصلاحات، شفافیت انتخاباتی و استقلال قوه قضاییه را هموار سازد.
سناتور شاهین پس از دیدار با مقامات گرجی در سخنانی اظهار داشت:
«من از بحث و گفتگوی امروز درباره چگونگی تقویت دموکراسی در گرجستان بسیار خوشحالم. عزم جدی برای حمایت از اهداف توافق آوریل مشهود است و این امر میتواند آیندهای روشنتر و امنتر برای مردم گرجستان رقم بزند. سرنوشت سیاسی گرجستان پیامدهای قابل توجهی برای وضعیت دموکراسی در منطقه و حتی جهان دارد. من از همکاری سناتور پورتمن سپاسگزارم و به عنوان رئیس کمیته فرعی اروپا در سنا به دفاع از اصلاحات دموکراتیک ادامه خواهم داد.»
بازدید از خط مرزی با اوستیای جنوبی
یکی دیگر از بخشهای مهم سفر سناتورهای آمریکایی بازدید از خط مرزی اداری منطقه اوستیای جنوبی بود؛ منطقهای که از زمان جنگ روسیه و گرجستان در سال ۲۰۰۸ تحت اشغال نیروهای روسی قرار دارد. این بازدید جنبهای نمادین داشت و نشانگر حمایت آمریکا از تمامیت ارضی گرجستان در برابر فشارهای مسکو بود.
اوستیای جنوبی و آبخازیا دو منطقهای هستند که پس از جنگ ۲۰۰۸ به صورت یکجانبه استقلال خود را اعلام کردند؛ اقدامی که تنها از سوی تعداد محدودی از کشورها از جمله روسیه به رسمیت شناخته شد. ایالات متحده و اتحادیه اروپا همچنان این مناطق را بخشی جداییناپذیر از خاک گرجستان میدانند.
گرجستان در چهارراه ژئوپولیتیک
سفر سناتورهای آمریکایی تنها یک رویداد دیپلماتیک معمولی نیست، بلکه در بستر ژئوپولیتیکی پیچیدهای رخ میدهد. گرجستان کشوری کوچک اما استراتژیک در قفقاز جنوبی است که از یک سو با روسیه و از سوی دیگر با ترکیه و دریای سیاه هممرز است. این موقعیت جغرافیایی باعث شده است که گرجستان به یکی از نقاط کانونی رقابت قدرتهای جهانی تبدیل شود.
از زمان انقلاب گل رز در سال ۲۰۰۳، گرجستان به طور مستمر مسیر نزدیکی به اتحادیه اروپا و ناتو را دنبال کرده است، مسیری که همواره با مخالفت شدید روسیه همراه بوده است. حمایت ایالات متحده از اصلاحات دموکراتیک در گرجستان، بخشی از سیاست کلان واشنگتن برای تقویت متحدان و شرکای خود در برابر نفوذ فزاینده مسکو محسوب میشود.
ارتباط سفر با تحولات منطقهای
این سفر تنها محدود به گرجستان نبود. پیش از ورود به تفلیس، سناتورها شاهین و پورتمن به همراه همکارشان سناتور کریس مورفی با سویتلانا سیخانوسکایا، رهبر مخالفان بلاروس، در لیتوانی دیدار کردند. موضوع اصلی این دیدار، بررسی افزایش نقض حقوق بشر در بلاروس و اقدامات سرکوبگرانه رژیم الکساندر لوکاشنکو بود؛ از جمله ماجرای جنجالی ربودن یک هواپیمای مسافربری برای دستگیری رومان پروتاسویچ، روزنامهنگار مخالف.
سناتورها همچنین توقفی در اوکراین داشتند و با نمایندگان دولت و فعالان جامعه مدنی دیدار کردند. در این دیدارها، موضوعات کلیدی مانند مبارزه با فساد، تقویت رسانههای آزاد و مستقل و حمایت از حاکمیت و استقلال اوکراین مطرح شد.
این مجموعه دیدارها بیانگر استراتژی منسجم ایالات متحده در قبال اروپای شرقی و قفقاز جنوبی است؛ منطقهای که در سالهای اخیر با چالشهای فزایندهای همچون فشارهای روسیه، بحرانهای سیاسی داخلی و تهدیدات علیه دموکراسی روبهرو بوده است.
اهمیت سفر برای آینده گرجستان
تحلیلگران معتقدند که این سفر از چند منظر برای گرجستان اهمیت ویژهای دارد:
-
تضمین حمایت بینالمللی: حضور سناتورهای بانفوذ آمریکایی پیامی روشن به دولت و مردم گرجستان میدهد مبنی بر اینکه واشنگتن همچنان از مسیر دموکراتیک این کشور پشتیبانی میکند.
-
فشار بر دولت برای اصلاحات: دیدار با جامعه مدنی نشان میدهد که آمریکا تنها به گفتگو با مقامات دولتی اکتفا نکرده و خواستار اجرای واقعی اصلاحات و مشارکت گستردهتر سیاسی است.
-
تقویت بازدارندگی در برابر روسیه: بازدید از خط مرزی اوستیای جنوبی نشاندهنده تعهد آمریکا به تمامیت ارضی گرجستان و مخالفت با سیاستهای توسعهطلبانه روسیه است.
-
پیوند با تحولات منطقهای: سفر همزمان به اوکراین و دیدار با مخالفان بلاروس، نشاندهنده نگاه یکپارچه واشنگتن به چالشهای دموکراسی در اروپای شرقی و قفقاز است.
واکنشها و چشمانداز
سفر سناتورهای آمریکایی بازتاب گستردهای در رسانههای گرجی داشت. برخی آن را نشانهای از تقویت جایگاه بینالمللی کشور دانستند، در حالی که عدهای دیگر نسبت به امکان تحقق عملی اصلاحات تردید ابراز کردند. با این حال، اکثریت تحلیلگران بر این باورند که فشار و حمایت خارجی میتواند انگیزهای برای دولت گرجستان در جهت اجرای اصلاحات واقعی باشد.
در چشمانداز بلندمدت، موفقیت یا ناکامی گرجستان در تحقق اصلاحات دموکراتیک نه تنها بر آینده این کشور، بلکه بر کل منطقه تأثیر خواهد گذاشت. به گفته سناتور شاهین، «سرنوشت سیاسی گرجستان پیامدهای قابل توجهی برای وضعیت دموکراسی در منطقه و جهان دارد.»
برای مطالعه بیشتر اخبار گرجستان و یا مشاوره رایگان با کارشناسان با تجربه ما در geovest.ge/fa ارتباط برقرار کنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.