بازگشایی مرزهای گرجستان به روی سرمایه گذاران ایرانی پس از کرونا

از آغاز همه‌گیری ویروس کرونا در اوایل سال 2020، کشورها یکی پس از دیگری برای مهار شیوع بیماری مجبور به اتخاذ تصمیم‌های سختگیرانه شدند. گرجستان نیز از این قاعده مستثنی نبود. در اواسط فوریه همان سال، کارگروه ملی مبارزه با کرونا در تفلیس تصمیمی اتخاذ کرد که تأثیر عمیقی بر روابط اقتصادی و گردشگری این کشور گذاشت: بسته شدن کامل مرزهای زمینی و هوایی. این اقدام شامل تمامی همسایگان گرجستان یعنی آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و ایران می‌شد و حتی مسافرانی که دارای ویزای معتبر بودند، اجازه ورود پیدا نمی‌کردند. تنها استثنا، شهروندان گرجی بودند که امکان بازگشت به کشور خود را داشتند.

این تصمیم با توجه به شرایط بحرانی آن زمان، اقدامی اجتناب‌ناپذیر بود. گرجستان که با جمعیتی حدود 3.7 میلیون نفر شناخته می‌شود، زیرساخت‌های درمانی محدودی دارد و مقامات بیم آن داشتند که هرگونه تأخیر در کنترل مرزها به موجی ویرانگر از ابتلا بینجامد. تجربه کشورهای اروپایی در هفته‌های ابتدایی همه‌گیری، جایی که بیمارستان‌ها تحت فشار شدید قرار گرفتند، مقامات گرجی را به شدت هوشیار کرده بود.

روند بازگشایی تدریجی مرزها

با آغاز واکسیناسیون جهانی در اواخر سال 2020 و اوایل 2021، شرایط به تدریج تغییر کرد. کشورهای مختلف با سرعت‌های متفاوت واکسن کرونا را در دسترس شهروندان خود قرار دادند و همین مسئله معیار اصلی تصمیم‌گیری دولت‌ها برای بازگشایی مرزها شد. گرجستان نیز با توجه به پیشرفت واکسیناسیون در کشورهای همسایه و شرکای تجاری، از نیمه نخست سال 2021 مرزهای خود را به روی اتباع برخی کشورها باز کرد.

در این مرحله، شهروندان کشورهایی چون ارمنستان، آذربایجان، بحرین، بلاروس، اعضای اتحادیه اروپا، اسرائیل، قزاقستان، نروژ، قطر، روسیه، عربستان سعودی، تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ترکیه، اوکراین، امارات متحده عربی، بریتانیا، ایالات متحده و ازبکستان مجاز به ورود شدند. شرط اصلی، ارائه نتیجه منفی آزمایش PCR بود که معمولاً باید 72 ساعت قبل از پرواز یا عبور از مرز انجام می‌شد. این گام به احیای نسبی گردشگری و تجارت خارجی گرجستان کمک کرد، هرچند هنوز بسیاری از کشورها، از جمله ایران، در فهرست مجازها قرار نداشتند.

جایگاه ایران در روابط منطقه‌ای گرجستان

ایران به دلیل همسایگی تاریخی و روابط دیرینه فرهنگی و اقتصادی، جایگاه ویژه‌ای در تعاملات منطقه‌ای گرجستان دارد. هزاران گردشگر ایرانی هر ساله برای بازدید از شهرهایی چون تفلیس و باتومی راهی این کشور می‌شدند و سرمایه‌گذاران ایرانی نیز به ویژه در حوزه املاک، بخش قابل توجهی از بازار گرجستان را به خود اختصاص داده بودند. بنابراین بسته ماندن مرزها به روی ایرانیان بیش از یک سال و نیم، نه تنها زیان اقتصادی، بلکه فاصله‌ای در روابط دو کشور ایجاد کرد.

بازگشایی برای ایرانیان؛ تصمیمی پس از ماه‌ها انتظار

سرانجام در تاریخ 5 اکتبر 2021، دولت گرجستان تصمیم گرفت مرزهای خود را به روی شهروندان ایرانی باز کند. این تصمیم پس از بررسی وضعیت واکسیناسیون در ایران و بهبود قابل توجه شاخص‌های بهداشتی اتخاذ شد. در آن زمان، ایران با اجرای گسترده طرح واکسیناسیون توانسته بود بخش بزرگی از جمعیت خود را در برابر ویروس ایمن سازد و همین موضوع باعث شد تا مقامات گرجی چراغ سبز ورود به ایرانیان بدهند.

مطابق دستورالعمل جدید، شهروندان ایرانی که واکسیناسیون کامل (دو دوز) را دریافت کرده بودند، اجازه ورود از طریق مرزهای هوایی و زمینی پیدا کردند. شرط دیگر، ارائه کارت واکسیناسیون معتبر بود. به این ترتیب، مسافران ایرانی بار دیگر توانستند به تفلیس، باتومی و دیگر شهرهای گرجستان سفر کنند؛ سفری که برای بسیاری نه فقط به قصد گردشگری، بلکه با انگیزه سرمایه‌گذاری و بهره‌گیری از فرصت‌های اقتصادی این کشور صورت می‌گرفت.

پیامدهای اقتصادی و اجتماعی این تصمیم

بازگشایی مرزها به روی ایرانیان اهمیت چندلایه‌ای دارد. از منظر اقتصادی، سرمایه‌گذاری ایرانیان در بخش املاک گرجستان طی سال‌های اخیر چشمگیر بوده است. بسیاری از خانواده‌ها با خرید ملک در تفلیس یا باتومی، علاوه بر استفاده شخصی، به دنبال اخذ اقامت دائم برای خود و خانواده بودند. قانون گرجستان به سرمایه‌گذاران خارجی اجازه می‌دهد در صورت خرید ملک با ارزش مشخص، اقامت قانونی دریافت کنند. از این رو، تصمیم اکتبر 2021 دوباره راه را برای موج جدید سرمایه‌گذاری ایرانیان هموار ساخت.

از منظر اجتماعی نیز بازگشت گردشگران ایرانی به خیابان‌های تفلیس و سواحل دریای سیاه، نشانه‌ای از عادی شدن شرایط پس از یک دوره سخت محدودیت‌ها بود. آمارها نشان می‌دهد پیش از همه‌گیری کرونا، ایران یکی از 10 منبع اصلی گردشگران خارجی گرجستان بود. بسته شدن مرزها این جایگاه را به شدت تضعیف کرده بود، اما بازگشایی بار دیگر امید به احیای این جریان را زنده کرد.

مقایسه با دیگر کشورها

تصمیم گرجستان درباره بازگشایی مرزها به روی ایرانیان را می‌توان در بستر روند کلی سیاست‌های مرزی کشورهای منطقه بررسی کرد. ترکیه، به عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری ایرانیان، از تابستان 2020 با وجود شرایط سختگیرانه بهداشتی، پروازها را از سر گرفته بود. امارات متحده عربی نیز در نیمه دوم 2021 شرایط سفر ایرانیان را تسهیل کرد. در مقابل، برخی کشورهای اروپایی تا مدت‌ها محدودیت‌های سختی برای مسافران ایرانی اعمال می‌کردند.

از این منظر، گرجستان در اتخاذ تصمیم نسبتاً دیر عمل کرد، اما با توجه به ظرفیت محدود نظام سلامت این کشور، می‌توان گفت احتیاط بیش از اندازه بخشی از استراتژی ملی برای مهار بحران بود.

چشم‌انداز روابط ایران و گرجستان پس از بازگشایی

بازگشایی مرزها در اکتبر 2021 را می‌توان نقطه عطفی در روابط دو کشور دانست. از یک سو، سرمایه‌گذاران ایرانی بار دیگر توانستند در بازارهای املاک و پروژه‌های اقتصادی گرجستان حضور فعال داشته باشند. از سوی دیگر، صنعت گردشگری این کشور که ضربه سنگینی از کرونا خورده بود، با بازگشت گردشگران ایرانی رونقی دوباره یافت.

با وجود این، تداوم این روند به چند عامل کلیدی وابسته است:

1. پایداری وضعیت بهداشتی در ایران و گرجستان: هرگونه موج جدید بیماری می‌تواند بار دیگر محدودیت‌ها را بازگرداند.

2. ثبات قوانین سرمایه‌گذاری در گرجستان: تجربه سال‌های گذشته نشان داده که تغییرات ناگهانی در قوانین می‌تواند سرمایه‌گذاران خارجی را دلسرد کند.

3. گسترش همکاری‌های دوجانبه: فرصت‌های مشترک در زمینه حمل‌ونقل، تجارت و انرژی می‌تواند دو کشور را به هم نزدیک‌تر کند.

تصمیم دولت گرجستان در 5 اکتبر 2021 برای بازگشایی مرزها به روی شهروندان ایرانی نه تنها پایان یک دوره طولانی محدودیت بود، بلکه به معنای آغاز دوباره تعاملات گسترده اقتصادی و اجتماعی میان دو ملت محسوب می‌شود. در حالی که جهان به تدریج خود را با شرایط پساکرونا وفق می‌داد، این گام نمادی از بازگشت امید به مسیر عادی زندگی و همکاری‌های بین‌المللی بود.

برای ایرانیانی که به دنبال سرمایه‌گذاری یا اقامت در گرجستان هستند، این تصمیم دریچه‌ای تازه گشود؛ و برای گرجستان، بازگشت همسایه‌ای قدیمی و مهم به صحنه روابط خارجی‌اش، نویدبخش آینده‌ای پررونق‌تر در عرصه گردشگری و اقتصاد بود.

جهت اخذ اطلاعات بیشتر از شرایط و تسهیلات ویژه اخذ اقامت گرجستان و سرمایه گذاری در گرجستان میتوانید با کارشناسان مجرب ما در هلدینگ جئووست ارتباط برقرار کنید تا شرایط مجوز ورود شما در پاندمی گرجستان بررسی شود.