مجله معتبر آمریکایی The Hill در گزارشی با بازتاب سخنان «ماموکا باختادزه»، نخستوزیر وقت گرجستان، به بررسی ابعاد تازه قانون حمایت از گرجستان در کنگره ایالات متحده پرداخت. این قانون که با هدف تحکیم روابط دوجانبه در حوزههای اقتصادی و امنیتی تدوین شده، از دید بسیاری از ناظران نماد تعمیق همکاری راهبردی بین واشنگتن و تفلیس در برابر فشارهای فزاینده روسیه در منطقه قفقاز جنوبی است.
پیوندی دیرینه میان دو کشور
نخستوزیر باختادزه در یادداشتی که توسط The Hill منتشر شد، روابط گرجستان و ایالات متحده را «در بهترین سطح تاریخی خود» توصیف کرد و تأکید داشت که این همکاریها نهتنها در سطح دولتها بلکه در میان ملتها نیز ریشهدار است. او نوشت:
«روابط ایالات متحده و گرجستان در همه دورانها قوی بوده و انتظار میرود بیش از پیش رشد کند. دولت و کنگره ایالات متحده از گسترش این شراکت حمایت میکنند.»
به گفته باختادزه، تصویب «قانون حمایت از گرجستان» (Georgia Support Act) در کنگره آمریکا نشانهای روشن از تعهد متقابل دو کشور است؛ تعهدی که هم در زمینه اقتصادی و هم در زمینه امنیت منطقهای معنا مییابد. وی افزود:
«این قانون شاهدی قدرتمند بر تداوم مشارکت ما با آمریکا است و پیام روشنی به همه میدهد: اتحاد ما پایدار است و ما در برابر تجاوزگری روسیه ایستادهایم.»
بازتاب جنگ ۲۰۰۸ و درسهای آن
باختادزه در ادامه سخنانش یادآور شد که حتی یازده سال پس از جنگ کوتاه اما ویرانگر میان روسیه و گرجستان در سال ۲۰۰۸، کشورش هنوز با پیامدهای انسانی و سیاسی آن درگیر است. وی گفت:
«ما همچنان باید با نتایج تلخ آن جنگ زندگی کنیم. اما با حمایت دوستان آمریکایی و اروپایی، گرجستان ثابت کرده است که استحکام واقعی در دوران سختی شکل میگیرد.»
در آن جنگ، که بر سر مناطق جداییطلب آبخازیا و اوستیای جنوبی شعلهور شد، بخشهایی از خاک گرجستان تحت کنترل نیروهای روسی باقی ماند. از آن زمان، گرجستان مسیر خود را بهسوی نهادهای غربی همچون ناتو و اتحادیه اروپا با جدیت بیشتری ادامه داده و آمریکا نیز از این مسیر حمایت کرده است.
اصلاحات اقتصادی و دموکراتیک در مسیر غربی
نخستوزیر گرجستان با اشاره به پیشرفتهای کشورش گفت:
«در سالهای اخیر موفق شدهایم رشد اقتصادی را تسریع کنیم، در امنیت ملی سرمایهگذاری کنیم و روند اصلاحات دموکراتیک را سرعت ببخشیم. انتخابات ما آزاد، پرتحرک و سرنوشتساز هستند.»
او افزود که گرجستان امروز یکی از جذابترین مقاصد سرمایهگذاری در جهان بهشمار میرود:
«کشور ما از نظر سهولت در انجام کسبوکار، نظام مالیاتی پایین و رشد اقتصادی پایدار حدود ۵ درصدی، در میان رهبران جهانی قرار دارد.»
براساس گزارشهای بانک جهانی، گرجستان طی سالهای اخیر همواره در فهرست ۱۰ کشور برتر جهان از نظر سهولت انجام کسبوکار بوده است. دولت این کشور با اصلاح ساختار اداری، کاهش بوروکراسی و ایجاد فضای رقابتی، محیطی امن و شفاف برای سرمایهگذاران خارجی فراهم کرده است.
قانون حمایت از گرجستان؛ ابزار راهبردی واشنگتن در قفقاز
قانون حمایت از گرجستان که در کنگره آمریکا در دست بررسی است، اهداف چندگانهای را دنبال میکند. این قانون به وزارت خارجه آمریکا اجازه میدهد کمکهای فنی، نظامی و اقتصادی خود به تفلیس را افزایش دهد و در عین حال، تعهد واشنگتن به حاکمیت و تمامیت ارضی گرجستان را بار دیگر مورد تأکید قرار میدهد.
از دید تحلیلگران، این قانون بخشی از استراتژی گستردهتر آمریکا برای مقابله با نفوذ روسیه در منطقه قفقاز جنوبی است. با وجود فاصله جغرافیایی، گرجستان در دهههای اخیر به یکی از شرکای کلیدی واشنگتن در منطقه بدل شده است. موقعیت جغرافیایی این کشور، که در مسیر ترانزیت انرژی از دریای خزر به اروپا قرار دارد، اهمیت راهبردی آن را دوچندان میکند.
روابط تجاری در حال گسترش
روابط اقتصادی دو کشور نیز در سالهای اخیر روندی صعودی داشته است. طبق آمار وزارت اقتصاد گرجستان، حجم مبادلات تجاری با ایالات متحده از مرز ۱۰۰ میلیون دلار در سال گذشته فراتر رفته و سرمایهگذاری شرکتهای آمریکایی در بخشهایی چون انرژی، فناوری، زیرساخت و کشاورزی در حال افزایش است.
از جمله پروژههای مشترک میتوان به همکاری در زمینه انرژیهای تجدیدپذیر، بهبود امنیت سایبری و توسعه بخش فناوری اطلاعات اشاره کرد. باختادزه در یادداشت خود تصریح کرد که قانون حمایت از گرجستان میتواند این همکاریها را نهادینه کرده و سرمایهگذاریهای آمریکایی را در کشورش گسترش دهد.
حمایت دوحزبی در واشنگتن
یکی از نکات مهم درباره این قانون، حمایت هر دو حزب اصلی آمریکا از آن است. چه دموکراتها و چه جمهوریخواهان، گرجستان را نمونهای موفق از کشوری میدانند که پس از فروپاشی شوروی مسیر دموکراسی و اصلاحات اقتصادی را در پیش گرفته است.
در بیانیهای که از سوی اعضای کنگره منتشر شد، آمده است:
«گرجستان نهتنها شریکی قابل اعتماد برای آمریکا است، بلکه نمونهای از پیشرفت دموکراتیک در منطقهای پرتنش بهشمار میرود. حمایت از گرجستان به معنای حمایت از ثبات در منطقه قفقاز جنوبی است.»
گرجستان؛ حلقه اتصال اروپا و آسیا
گرجستان طی سالهای اخیر تلاش کرده است نقش خود را به عنوان «دروازه قفقاز» میان اروپا و آسیا تقویت کند. توسعه بندر آنکلیا، احداث بزرگراههای ترانزیتی و مشارکت در پروژههای انرژی منطقهای از جمله خط لوله باکو–تفلیس–جیهان، نشانگر اهمیت فزاینده این کشور در نقشه ژئوپلیتیکی منطقه است. حمایت آمریکا از این روند، نه تنها برای تفلیس، بلکه برای امنیت انرژی اروپا نیز اهمیت دارد.
منبع: agenda.ge
